طرحواره بی اعتمادی/بدرفتاری

طرحواره بی اعتمادی/بدرفتاری

طرحواره بی اعتمادی و بدرفتاری، طرحواره‌ای است که در آن فرد به طور مستمر احساس می‌کند دیگران قصد ضربه زدن به او را دارند. چنین فردی معتقد است که دیگران قابل اعتماد نیستند و حتی افراد نزدیک او هم در روابط و رفتارهای خود صداقت ندارند.

از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های افرادی که طرحواره بی اعتمادی دارند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کسی که این طرحواره را درون خود دارد، همیشه معتقد است که دیگران قصد آسیب زدن به او را دارد و به این دلیل یک دیوار دفاعی سرسخت به دور خودش می‌کشد.
• این افراد به دلیل داشتن سوءظن نسبت به دیگران، هیچ مدرکی را نمی‌پذیرند یا بسیار سخت به مدارک و شواهد اعتماد می‌کنند.
• همیشه از مورد سوءاستفاده قرار گرفتن و قربانی بودن شکایت دارند و در هر شرایطی یادآوری می‌کنند که دنیا جای امنی نیست.
• از نزدیک شدن و برقراری صمیمیت هیجانی با دیگران اجتناب می‌کنند. چراکه این پیش‌فرض همیشگی همراه آن‌هاست که دیگران قصد آسیب رساندن به آن‌ها را دارند.
• در برخی موارد، کسانی که با طرحواره بی اعتمادی شناخته می‌شوند، خودشان به افراد سودجو و سوءاستفاده‌گر تبدیل می‌شوند. زیرا اعتقاد دارند پیش از ضربه خوردن از دیگران و برای حفظ خود، باید به دیگران آسیب‌ برسانند!
• این افراد در همه موقعیت‌ها و شرایط، به دنبال نشانه‌های بی‌اعتمادی می‌گردند و حتی کوچک‌ترین و ساده‌ترین رفتارها را هم به عنوان آسیب رسیدن به خودشان تفسیر می‌کنند.

علل احتمالی شکل گیری:

بدرفتاری اعضای خانواده: کسانی که در کودکی از سوی یکی از اعضای خانواده، مورد بدرفتاری، تحقیر یا توهین قرار می‌گیرند، در بزرگسالی به طرحواره بی اعتمادی دچار می‌شوند. 

ضرب و شتم یا کتک: والدینی که در واکنش به اشتباهات کودک خود از تنبیه بدنی استفاده می‌کنند یا کتک زدن را جایگزین برخورد مناسب با کودک می‌کنند، باعث ایجاد طرحواره بی اعتمادی در بزرگسالی او خواهند شد.

سوءاستفاده جنسی: برخی از افرادی که طرحواره بی اعتمادی را درون خود دارند، کسانی هستند که در کودکی مورد سوءاستفاده جنسی قرار گرفته‌اند. با رخ دادن این اتفاق در کودکی، احساس بی اعتمادی نسبت به اطرافیان نیز در فرد بسیار قوی‌تر می‌شود.

تذکر دائمی والدین برای اعتماد نکردن به دیگران: بسیاری از والدین به صورت دائمی و مستمر به کودکان خود گوشزد می‌کنند که نباید به دیگران اعتماد کرد و اگر به مردم اعتماد کنید، آن‌ها به شما آسیب می‌‌رسانند.

کشمکش و دعوا در محیط خانه: کودکانی که در محیط خانواده و زندگی آن‌ها کشمکش و دعوا رخ می‌دهد و در واقع محیط خانه آن‌ها شبیه به میدان جنگ است، بیش از دیگران به طرحواره بی اعتمادی مبتلا می‌شوند.

به طور کلی اگر در رابطه عاطفی شما چندین مورد از موارد زیر اتفاق می‌افتد احتمالا یکی از شما طرحواره بی اعتمادی بد رفتاری را در خود به‌صورت فعال دارید و برای ترمیم رابطه باید هرچه سریع‌تر دست به کار شوید:

• از هر رفتاری برداشت ثانویه‌ای دارید و به دنبال منظور واقعی شریک عاطفی خود می‌گردید.
• دائما به دنبال شواهدی مبتنی بر خیانت هستید.
• به نیازهای طرف مقابل بی‌توجه هستید.
• طرف مقابلتان را در حضور دیگران تحقیر می‌کنید.
• یکی از شما در رابطه به‌شدت عصبی و مضطرب است.
• یکی از شما به نوشیدن الکل یا استفاده از مواد مخدر روی آورده است.
• بیش از اندازه به رفتارهای یکدیگر حساسیت نشان می‌دهید.
• دروغ‌گویی، فریب، خیانت و تهدید در رابطه شما وجود دارد.
• به زور با شریک عاطفی خود وارد رابطه جنسی می‌شوید.
• یکی از دو طرف رفتارهای سادیستی و خشونت‌آمیز از خود نشان می‌دهد